De digitale meter in België: wat betekent dit voor jou?

Begrijp je niet altijd wat de digitale meter voor jouw energieverbruik kan betekenen? Geen zorgen! Vlaanderen telt inmiddels meer dan 4,3 miljoen digitale meters voor elektriciteit en gas. Deze slimme technologie helpt je om grip te krijgen op je energieverbruik en -kosten.

De komende jaren krijgt elk Belgisch huishouden een digitale meter. In Vlaanderen komen we al aardig op weg: de VREG verwacht dat tegen 2024 maar liefst tachtig procent van de woningen een digitale meter heeft. Ook Brussel en Wallonië maken grote stappen, met 40.000 nieuwe meters per jaar in Brussel en al meer dan 300.000 geïnstalleerde meters in Wallonië.

In deze gids leggen we je stap voor stap uit wat de digitale meter voor jou kan betekenen. Je ontdekt niet alleen de voordelen, maar krijgt ook praktische tips om slim met je meter om te gaan. Zo help je niet alleen je portemonnee, maar draag je ook bij aan een duurzamere energietoekomst.

Wat is een digitale meter en hoe werkt het?

Weet je niet precies wat een digitale meter is en hoe deze werkt? De digitale meter vervangt je oude, traditionele meter met een slim elektronisch systeem [4]. Deze nieuwe meter gebruikt moderne microprocessors om je energieverbruik nauwkeurig bij te houden [4]. Dankzij ingebouwde communicatietechnologie stuurt de meter automatisch je verbruiksgegevens door [1].

Basisonderdelen van de digitale meter

Je digitale elektriciteitsmeter heeft verschillende belangrijke onderdelen:

• Een veilige, verzegelde behuizing

• Een handige bedieningsknop voor het display

• Een slim controlelampje dat sneller knippert bij meer verbruik

• Een duidelijk digitaal display voor je meterstanden

• Speciale poorten voor slimme toepassingen [10]

De digitale gasmeter is wat eenvoudiger en heeft vooral een bedieningsknop en serienummer [10]. Beide meters communiceren draadloos en versleuteld met elkaar via een veilige Europese methode [12].

Verschil met traditionele meters

Je oude meter had nog draaiende schijfjes, maar de digitale meter meet alles elektronisch [4]. Dit biedt je verschillende voordelen:

De digitale meter houdt apart bij hoeveel stroom je afneemt en teruglevert - vooral handig als je zonnepanelen hebt [8]. Ook zie je precies je verbruik per kwartier voor elektriciteit en per uur voor gas [12].

Met de slimme communicatietechnologie kun je:

• Je meterstanden automatisch doorsturen

• Je verbruik online bekijken

• Slimme apparaten koppelen voor optimaal gebruik [12]

Je meter gebruikt het 4G-netwerk en beveiligt je gegevens met geavanceerde technieken [12]. Als netgebruiker blijf jij baas over je eigen verbruiksgegevens. Andere partijen kunnen deze alleen inzien met jouw toestemming en moeten zich houden aan alle privacyregels [12].

De digitale elektriciteitsmeter is beschikbaar in twee modellen: een kleine (eenfasig) en grote (driefasig) versie [1]. Via speciale poorten kun je slimme toepassingen aansluiten. De P1-poort geeft elke seconde elektriciteitsdata en om de 5 minuten gasdata door. De S1-poort levert nog gedetailleerdere informatie [6].

Door deze slimme technologie krijg je niet alleen beter inzicht in je energieverbruik, maar kun je ook bewuster omgaan met energie en kosten besparen [8].

De uitrol van digitale meters in België

Vraag je je af wanneer jij een digitale meter krijgt? De uitrol verloopt anders in elke regio van België. Vlaanderen loopt voorop - hier heeft al ongeveer 50% van de woningen een digitale meter voor elektriciteit en aardgas [11].

Fluvius digitale meter planning in Vlaanderen

Fluvius heeft een duidelijk plan: eind 2024 moet 80% van de Vlaamse huishoudens een digitale meter hebben [11]. En dat is nog maar het begin - tegen 2029 krijgt elke woning in Vlaanderen deze slimme technologie [8].

Sommige groepen komen als eerste aan de beurt:

• Heb je zonnepanelen? Dan krijg je verplicht een digitale meter vanaf 2025

• Zijn je zonnepanelen ouder dan 15 jaar? Dan kom je eerder aan de beurt

• Ook bij technische problemen met je oude meter krijg je voorrang [12]

Status in Brussel

Ook Brussel stapt over op digitale meters, maar wel in een ander tempo. Sinds oktober 2023 is hier de grote uitrol begonnen [8]. Het doel? Ongeveer 200.000 digitale meters tegen 2026 [4]. Tegen eind 2030 zou bijna elke Brusselaar een digitale elektriciteitsmeter moeten hebben [8].

Goed nieuws voor de Brusselaars: de vervanging van je meter is gratis. Je betaalt alleen bij een nieuwe aansluiting of als je extra meters wilt [8].

Situatie in Wallonië

In Wallonië draaien al meer dan 300.000 digitale meters [10]. Ook hier is het doel ambitieus: 80% dekking tegen 2030 [4]. Vanaf 1 januari 2024 komen er digitale meters bij:

• Als je een nieuw huis bouwt

• Als je oude meter vervangen moet worden

• Als je er zelf om vraagt [10]

Kan je een digitale meter weigeren?

De installatie van een digitale meter is verplicht volgens Europese regels [8]. Je kunt de plaatsing dus niet weigeren of terugkeren naar een analoge meter [11]. Toch zijn er twee groepen die nog even kunnen wachten:

• Gebruik je exclusief nachttarief? Dan krijg je uitstel tot 1 januari 2028

• Heb je zonnepanelen van voor 2021 die minder dan 15 jaar oud zijn? Dan mag je wachten tot 1 januari 2025 [12]

Weiger je toch? Dan kan je netbeheerder naar de rechter stappen, wat extra kosten met zich meebrengt [8]. Maar geen zorgen: volgens Fluvius komt dit zelden voor en lossen de meeste situaties zich op voor het zover komt [12].

Voordelen voor verschillende gebruikers

Wist je dat de digitale meter meer voordelen heeft dan je denkt? Onderzoek van de VREG toont aan dat de opbrengsten over twintig jaar maar liefst 336 miljoen euro hoger liggen dan de kosten [3].

Voor gewone huishoudens

Met een digitale meter krijg je eindelijk grip op je energieverbruik. Je hoeft je geen zorgen meer te maken over:

• Thuis blijven voor meteropnames - dat gebeurt nu automatisch

• Geschatte meterstanden op je factuur - alles is exact

• Technische problemen - die sporen we sneller op

• Gedoe bij verhuizingen - minder discussies over meterstanden [2]

Goed nieuws: huishoudens besparen gemiddeld 1,8% energie door beter inzicht in hun verbruik [2]. Ben je een kleine verbruiker (minder dan 3.500 kWh per jaar)? Houd dan wel rekening met een jaarlijkse meerkost van 27,95 euro voor gas en elektriciteit samen [3].

Voor zonnepaneleneigenaars

Heb je zonnepanelen? Dan biedt de digitale meter je extra mogelijkheden. Eigenaars van zonnepanelen krijgen interessante voordelen:

Het prosumententarief vervalt zodra je een digitale meter hebt [13]. In plaats daarvan ontvang je een injectievergoeding voor elke kilowattuur die je teruglevert aan het net [14].

Je kunt bovendien:

• Precies zien hoeveel energie je opwekt en teruglevert

• Je verbruik aanpassen aan zonrijke momenten

• Slim besparen op je energiekosten [13]

Stap je over van een analoge naar een digitale meter? Dan kun je een retroactieve investeringspremie krijgen. Deze garandeert je 5% rendement op een referentie-installatie [7]. Let wel op deze voorwaarden:

• Vraag de premie aan binnen 6 maanden na plaatsing

• Je installatie moet het laatste jaar stroom hebben geleverd

• Dien je aanvraag in voor eind 2025 [7]

Het mooiste voordeel? Je kunt je overtollige energie delen met of verkopen aan wie je maar wilt [13]. Zo gaat geen zonnestraal verloren.

Belangrijk om te weten: vanaf 2025 moet elke zonnepaneleneigenaar een digitale meter hebben [7]. Fluvius heeft al 553.500 digitale meters geplaatst bij zonnepanelenbezitters in Vlaanderen. Nog 403.000 klanten komen in 2025 aan de beurt [15].

Hoe lees je een digitale meter correct af?

Begrijp je niet altijd wat de cijfers op je digitale meter betekenen? Geen zorgen! Met enkele simpele stappen lees je je meter zo af. Bovendien voorkom je hiermee verrassingen op je energiefactuur.

Stap-voor-stap handleiding

Je meter aflezen is heel eenvoudig. Druk op de geelgroene knop en je display licht op [16]. Nu zie je verschillende codes met elk hun eigen betekenis:

Voor elektriciteit:

• 1.8.1: Hoeveel stroom je overdag verbruikt

• 1.8.2: Je stroomverbruik 's nachts

• 1.7.0: Wat je nu verbruikt

• 1.6.0: Je hoogste verbruik deze maand [16]

Heb je zonnepanelen? Dan zijn deze codes ook belangrijk:

• 2.8.1: Hoeveel stroom je overdag teruglevert

• 2.8.2: Je teruglevering 's nachts

• 2.7.0: Wat je nu teruglevert [16]

Let op: je meter telt altijd in dag- en nachttarief. Heb je een enkelvoudig tarief? Dan telt Fluvius deze gewoon bij elkaar op [17].

Veelgemaakte fouten vermijden

Staat je nieuwe meter niet op nul? Dat klopt! De meterstanden beginnen zelden op nul omdat elke meter eerst getest wordt. Maar geen zorgen - je leverancier gebruikt de beginstand bij plaatsing [18].

Deze fouten zie we vaak:

• Te weinig licht bij het aflezen

• Verkeerd begrijpen van de codes

• Dag- en nachttarief door elkaar halen

• Vergeten regelmatig te controleren

Zo lees je je meter betrouwbaar af:

• Zorg voor goed licht

• Kijk goed naar de cijfers

• Maak een foto als bewijs

• Twijfel je? Check de Fluvius handleiding [19]

Klopt er iets niet met je meterstanden? Bijvoorbeeld na een stroomstoring? Schrijf direct je standen op en maak foto's [19]. Bel daarna je netbeheerder voor hulp.

Wist je dat je dag- en nachttarief per regio verschillen [17]? Check daarom bij je netbeheerder wanneer jouw schakeltijden zijn.

Door regelmatig je meter te controleren, zie je niet alleen precies wat je verbruikt, maar merk je ook snel of er iets niet klopt. Bij June Energy helpen we je graag om slim met deze informatie om te gaan.

Slim gebruik van je digitale meter

Wil je het maximale uit je digitale meter halen? Met de juiste aanpak kun je actief werken aan energiebesparing en lagere kosten. Bij June Energy helpen we je om energiebeheer makkelijker te maken dan ooit.

Energieverbruik monitoren

Je verbruik volgen is nu super eenvoudig. Via Mijn Fluvius zie je elke dag nieuwe updates over je energieverbruik [9]. Je krijgt handige grafieken die je verbruik per jaar, maand of dag laten zien [20]. Voor stroom kun je zelfs per kwartier kijken, voor gas per uur [20].

Het mooie is: jij bepaalt zelf wie je verbruiksgegevens mag zien [9]. Je kunt altijd checken wie toegang heeft tot jouw data [9]. Zo blijven jouw gegevens veilig en privé.

Kosten besparen

Slim omgaan met je digitale meter helpt je kosten te verlagen. Let op: sinds 2023 betaal je een deel van je nettarieven op basis van je piekvermogen [21]. Daarom is het slim om je verbruik te spreiden.

Deze tips helpen je besparen:

• Gebruik grote stroomverbruikers niet tegelijk

• Was en droog als de zon schijnt

• Stel timers in voor apparaten die flexibel zijn

• Gebruik slimme stekkers voor beter verbruiksbeheer [21]

Heb je zonnepanelen? Dan wordt het nog interessanter. Met een energiemanagementsysteem (EMS) draaien je apparaten automatisch als er genoeg zon is [21]. Zo gebruik je meer eigen stroom en vermijd je dure pieken.

Apps en tools

Op maakjemeterslim.be vind je tientallen handige tools voor slim energiebeheer [5]. Van simpele verbruiksmeters tot complete energiebeheersystemen - er is voor ieder wat wils.

Je digitale meter heeft twee speciale poorten voor slimme toepassingen [22]:

• P1-poort: geeft elke seconde stroomdata en om de 5 minuten gasdata

• S1-poort: levert extra gedetailleerde informatie

Met een dongle in je meter zie je direct wat er gebeurt [5]. De bijbehorende apps tonen je actuele stroomverbruik en - als je zonnepanelen hebt - hoeveel energie je teruglevert [5].

Veel energieleveranciers hebben eigen apps die dagelijks updaten [5]. Wil je realtime inzicht? Dan kun je vaak upgraden. Deze apps laten niet alleen je verbruik zien, maar ook direct je kosten [5].

Een energiebeheersysteem (EMS) doet nog meer voor je:

• Vindt sluipverbruikers

• Geeft tips op maat

• Koppelt verbruik aan het weer

• Stuurt apparaten slim aan [23]

De prijzen? Een basismodel kost tussen 50 en 90 euro [23]. Uitgebreidere systemen met thermostaat kunnen oplopen tot enkele honderden euro's [23]. Of kies voor een abonnement: energiemonitoring kost dan ongeveer 24 euro per jaar [23].

Conclusie

Begrijp je nu beter wat de digitale meter voor jou kan betekenen? Deze slimme technologie geeft je eindelijk grip op je energieverbruik. Je krijgt niet alleen nauwkeurig inzicht in je verbruikspatronen, maar ook exacte facturen zonder gedoe met meteropnames.

Heb je zonnepanelen? Dan wordt het nog interessanter. Je ziet precies hoeveel energie je opwekt en teruglevert aan het net. Door slim gebruik te maken van deze informatie, kun je je energiekosten actief verlagen en pieken in je verbruik vermijden.

Bij June Energy helpen we je om het maximale uit je digitale meter te halen. Met onze June Dongle maak je je meter écht slim. Je had energie, nu heb je power - en belangrijker nog: je hebt controle. Door regelmatig je verbruik te monitoren en onze energiebeheersystemen te gebruiken, word jij de baas over je eigen energie.

De digitale meter is dus veel meer dan een apparaat dat cijfertjes toont. Het is jouw sleutel naar bewust energieverbruik, waarbij jij bepaalt hoe en wanneer je energie gebruikt. Samen maken we energie slim!

FAQs

Q1. Wat zijn de belangrijkste voordelen van een digitale meter? Een digitale meter biedt nauwkeurig inzicht in je energieverbruik, zorgt voor automatische meteropnames en exacte facturatie. Voor zonnepaneleneigenaars registreert het apart afname en injectie, wat optimaal gebruik van eigen energieproductie mogelijk maakt.

Q2. Kan ik de installatie van een digitale meter weigeren? Nee, de installatie van een digitale meter is verplicht binnen de Europese Unie. Er zijn enkele uitzonderingsgroepen die tijdelijk uitstel kunnen krijgen, maar uiteindelijk moet iedereen overstappen op een digitale meter.

Q3. Hoe kan ik mijn energieverbruik monitoren met een digitale meter? Via het online platform Mijn Fluvius krijg je dagelijks updates over je energieverbruik. Je kunt gedetailleerde grafieken bekijken die je verbruik per jaar, maand of dag weergeven. Voor elektriciteit is zelfs een overzicht per kwartier beschikbaar.

Q4. Welke stappen moet ik volgen om mijn digitale meter correct af te lezen? Druk op de geelgroene knop om het display te activeren. Vervolgens verschijnen verschillende codes die specifieke meterstanden aangeven, zoals totale afname tijdens dag- en nachttarief. Let op de juiste interpretatie van de codes en zorg voor voldoende verlichting bij het aflezen.

Q5. Zijn er extra kosten verbonden aan een digitale meter? Kleine verbruikers (minder dan 3.500 kWh per jaar) kunnen rekening houden met een gemiddelde jaarlijkse meerkost van 27,95 euro voor gas en elektriciteit samen. De kosten kunnen echter variëren afhankelijk van je verbruikspatroon en het gebruik van slimme toepassingen.

Referenties

[1] - https://www.fluvius.be/nl/meters-en-meterstanden/digitale-meter/wat-is-een-digitale-meter
[2] - https://selectra.be/nl/energie/meter/digitaal
[3] - https://callmepower.be/nl/energie/gids/meters/digitale-meter
[4] - https://www.fluvius.be/nl/meters-en-meterstanden/digitale-meter/hoe-werkt-mijn-digitale-meter
[5] - https://www.vlaamsenutsregulator.be/nl/veelgestelde-vragen/wat-een-digitale-meter
[6] - https://www.fluvius.be/nl/blog/digitale-meters/digitale-meter-weigeren
[7] - https://www.maakjemeterslim.be/
[8] - https://www.vlaanderen.be/bouwen-wonen-en-energie/elektriciteit-en-aardgas/digitale-meter
[9] - https://www.livios.be/nl/artikel/65907/uitrol-digitale-meter-voor-gas-en-elektriciteit-wordt-herbekeken-wat-betekent-dat-voor-jou/
[10] - https://www.fluvius.be/nl/meters-en-meterstanden/digitale-meter/wanneer-krijg-ik-een-digitale-meter
[11] - https://www.sibelga.be/nl/aansluitingen-meters/slimme-meters/wanneer-krijg-ik-een-slimme-meter
[12] - https://www.mijnenergie.be/blog/digitale-meter-hoe-doet-belgie-het-ten-opzichte-van-andere-eu-landen/
[13] - https://lumiworld.luminus.be/up-to-date/digitale-meters-stand-van-zaken/
[14] - https://www.hln.be/mijn-geld/nog-100-dagen-uitstel-mogelijk-tot-verplichte-plaatsing-digitale-meter-meestal-komt-het-tot-een-verzoening-voor-juridische-stappen-nodig-zijn~a1126d1b/
[15] - https://www.standaard.be/cnt/dmf20170518_02888814
[16] - https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/05/18/28_euro_meerkostenbijslimmemetermaarbatenoverstijgendekosten-1-2982755/
[17] - https://www.fluvius.be/nl/meters-en-meterstanden/digitale-meter/zonnepanelen/geplaatst-voor-2021
[18] - https://lumiworld.luminus.be/up-to-date/voordelen-digitale-meter/
[19] - https://www.vlaanderen.be/retroactieve-investeringspremie-voor-eigenaars-van-zonnepanelen-na-afschaffing-van-terugdraaiende-teller
[20] - https://pers.fluvius.be/laatste-groep-zonnepaneel-eigenaars-krijgt-digitale-meters
[21] - https://lumiworld.luminus.be/up-to-date/hoe-moet-ik-mijn-digitale-meter-aflezen/
[22] - https://www.zelfbouwelektro.be/hoe-lees-je-een-digitale-elektriciteits-meter/
[23] - https://www.zonnepanelenkopen.eu/databank/digitale-meter-aflezen/
[24] - https://www.fluvius.be/nl/meters-en-meterstanden/digitale-meter/hoe-mijn-energieverbruik-online-raadplegen
[25] - https://www.fluvius.be/nl/blog/digitale-meters/energieverbruik-verlagen-digitale-meter
[26] - https://www.vlaamsenutsregulator.be/nl/tips-om-uw-verbruik-te-spreiden-met-een-digitale-meter
[27] - https://www.test-aankoop.be/woning-energie/gas-elektriciteit-mazout-pellets/nieuws/verbruik-berekenen-digitale-meter
[28] - https://www.fluvius.be/nl/meters-en-meterstanden/digitale-meter/maak-je-meter-slim
[29] - https://www.mijnenergie.be/blog/hoe-maak-je-een-digitale-meter-slim/