In 2021 is de terugdraaiende teller afgeschaft. Is het dan nog financieel slim om zonnepanelen te laten plaatsen? Ontdek hier de waarheid.
Wat is er nu juist beslist en hoe komt dit?
Tot 31 december 2020 had iedereen met zonnepanelen recht op een terugdraaiende teller, wat betekent dat het niet uitmaakte wanneer je verbruikt of produceert. Over één jaar genomen werd namelijk het totale verbruik en de totale productie van elkaar afgetrokken. Als je op het einde van het jaar dan minstens produceerde wat je verbruikte, had je een nulfactuur en geen kosten voor je verbruik. In de praktijk betekende dit dus dat je eigenlijk evenveel geld kreeg voor hetgeen je produceerde als je betaalde voor hetgeen je verbruikte.
Vanaf 1 januari 2021 wordt het verbruik apart aangerekend op je factuur (en dus ook apart gemeten) en ontvang je geld voor de productie die je genereert met je zonnepanelen. Het geld dat je krijgt voor de stroom die je op het net zet, kan 2 tot 3 keer minder zijn dan de stroom die je van het net verbruikt. Het voordeel is wel dat je geen prosumententarief meer hoeft te betalen.
In feite is dat nieuwe systeem reeds gekozen en besloten in 2019. De (Vlaamse) overheid had echter een overgangsmaatregel ingelast waarbij je nog kon kiezen voor de terugdraaiende teller tot 2020 en 15 jaar genieten van deze terugdraaiende teller. Deze laatste maatregel is nu vernietigd door het Grondwettelijk Hof en per direct afgeschaft voor iedereen met zonnepanelen (dus ook voor mensen die vóór 2019 zonnepanelen gelegd hebben).
Is deze nieuwe regeling een nadeel of een voordeel voor mensen met zonnepanelen?
Het antwoord op deze vraag kan niet éénduidig gegeven worden, want hangt af van je verbruiksgedrag en de productiehoeveelheid van je zonnepanelen. Voor sommige mensen zal dit een financieel nadeel zijn en voor anderen dan weer een voordeel. We tonen dit een beetje verder in deze blogpost aan met enkele rekenvoorbeelden.
Ook belangrijk te weten: enkel wanneer je een digitale meter hebt, kan en zal deze nieuwe regeling ook effectief worden. Zonder digitale meter hebben de netbeheerder, noch de energieleverancier de mogelijkheid om je verbruik en productie apart te meten. Let op : dit is niet noodzakelijk een reden om je digitale meter te (proberen) weigeren, want het kan perfect zijn dat je financieel beter af bent in het nieuwe systeem (gezien je dan het relatief hoge prosumententarief niet meer hoeft te betalen).
Kan ik de digitale meter weigeren?
De vraag of je een digitale meter kan weigeren, is natuurlijk zeer pertinent als je zonnepanelen hebt en momenteel nog een analoge meter bezit. Het échte antwoord op deze vraag is (een beetje) dubbel: in theorie kan je een digitale meter niet weigeren want het is via een decreet vastgelegd dat iedereen een digitale meter zal krijgen. In de praktijk kan je (volgens de huidige uitrolstrategie) echter wél aangeven dat je de digitale meter (nog) niet wenst te laten installeren. Het is onduidelijk op dit moment hoeveel langer Fluvius nog zal toelaten om de digitale meter te weigeren. In elk geval is het de ambitie van Fluvius en Vlaanderen om tegen 2024 bij 80% van de huishoudens een digitale meter geïnstalleerd te hebben.
UPDATE 02/2021: De Vlaamse regering heeft beslist dat mensen met zonnepanelen de digitale meter nog tot 2024 mogen weigeren. Deze beslissing dient nog wel bekrachtigd te worden door de Raad van State.
Via deze link kan je nakijken of je adres al opgenomen is in de planning om een digitale meter te krijgen.
Is het zeker dat deze beslissing in mijn nadeel is?
Nee. Er zijn heel wat gezinnen waar deze nieuwe regeling net in hun financieel voordeel is, want het wegvallen van het prosumententarief compenseert bij hen het feit dat verbruik en productie nu apart verrekend zullen worden.
Het grootste nadeel wordt ondervonden door mensen die in de winter veel elektriciteit verbruiken (bijvoorbeeld met een warmtepomp) en in de zomer veel elektriciteit produceren. Eén van de manieren om dit op te vangen, is het plaatsen van batterij. Maar let op: het is zeker niet altijd slim of rendabel om een batterij bij te plaatsen (ook dit hangt weer af van je verbruikspatroon, én uiteraard van de investeringskost en efficiëntie van je batterij).
Moet ik nu (opnieuw) aandachtig zijn bij de keuze van mijn energieleverancier?
Absoluut! In het systeem van de terugdraaiende teller was het niet (of minder) relevant om regelmatig van energieleverancier te veranderen, want (meestal) werd het jaarverbruik volledig gecompenseerd door de jaarproductie. Zo had je dus een (virtueel) nulverbruik en maakte het uiteindelijk niet zo heel veel uit welke elektriciteitsleverancier je had.
In dit nieuwe systeem is het echter minstens zo belangrijk (als toen je nog geen zonnepanelen had) om de juiste energieleverancier te kiezen, want de ene rekent meer aan voor je verbruik en de andere betaalt je minder voor je productie van je zonnepanelen. Het is dus niet alleen belangrijk om nauwkeurig te weten hoeveel je verbruikt en produceert maar óók te (blijven) volgen welke tarieven energieleveranciers bieden, zowel voor je verbruik als voor je productie.
Momenteel zijn er 5 energieleveranciers (Engie, Eneco, Lampiris, Bolt, Luminus) die je de mogelijkheid bieden om je energieproductie te 'verkopen'. Engie is de enige leverancier (op dit moment in januari 2021) die toelaat om niet zowel je productie als je verbruik bij hen te contracteren.
UPDATE 03/21: Intussen zijn er reeds meer dan 10 energieleveranciers die injectietarieven aanbieden. Het wordt dus stilaan moeilijker om gericht de juiste keuze te maken voor je persoonlijke situatie.
Enkele voorbeelden ...
Voorbeeld 1: Gelijktijdig verbruik / productie: 2000 kWh. We veronderstellen dus dat 2000 kWh van de opgewekte energie ook onmiddellijk lokaal verbruikt wordt. Dat betekent dat er 1500 kWh afgenomen worden van het net en ook 1500 kWh op het net wordt gezet.
Kost jaarverbruik: 135€ (energiekost) + 165€ (distributiekost) = 300€
Opbrengst jaarproductie: 67.5€
Besparing wegvallen prosumententarief: 300€
Netto resultaat: + 67.5€ (in het voordeel van de gebruiker)
We zien dus dat gezinnen in deze situatie voordeel doen bij het wegvallen van de terugdraaiende teller.
Voorbeeld 2: Gelijktijdig verbruik / productie: 0 kWh. We veronderstellen dus dat 0 kWh van de opgewekte energie ook onmiddellijk lokaal verbruikt wordt. Verder zal er 3500 kWh afgenomen worden van het net en ook 3500 kWh op het net worden gezet.
Kost jaarverbruik: 315€ (energiekost) + 385€ (distributiekost) = 700€
Opbrengst jaarproductie: 157.5€
Besparing wegvallen prosumententarief: 300€
Netto resultaat: - 242.5 €
In dit (extreem) voorbeeld waarbij er niks van de productie gelijktijdig wordt gebruikt, zien we een significant nadeel ten opzichte van de oude regeling. Hier is het dus belangrijk om te analyseren en bekijken op welke manier men in deze situatie meer lokaal en gelijktijdig kan verbruiken.
Voorbeeld 3: Gelijktijdig verbruik / productie: 3500 kWh. We veronderstellen dus dat 3500 kWh van de opgewekte energie ook onmiddellijk lokaal verbruikt wordt. Verder zal er 0 kWh afgenomen worden van het net en ook 0 kWh op het net worden gezet.
Kost jaarverbruik: 0€
Opbrengst jaarproductie: 0€
Besparing wegvallen prosumententarief: 300€
Netto resultaat: + 300€
In dit (ook extreem) voorbeeld zien we dat er een significant voordeel is voor de gebruikers in deze situatie.
Voor de opgegeven parameters zijn voorbeeld 2 en 3 hierboven de twee extreme situaties: afhankelijk van je hoeveelheid lokale , gelijktijdige verbruik zal je dus met bovenstaande situatie tussen -242.5€ verliezen en +300€ winnen ten opzichte van het oude systeem van de terugdraaiende teller.
Het is dus lang niet zeker of je in de nieuwe regeling slechter af bent dan in de oude regeling. Het is wel duidelijk dat het hoe langer, hoe meer belangrijk wordt om je energiesituatie kort en nauwkeurig op te (laten) volgen, zodat je zeker niet te veel betaalt en de juiste keuzes maakt van energieleverancier en investeringen.
De Belg betaalt tenslotte al genoeg te veel :-) !
Hoe kan ik weten wat de juiste keuze is?
De eerste stap om te weten wat de juiste keuze is, is dat je weet hoeveel je juist verbruik en produceert op welk moment. Heb je intussen al een digitale meter, dan kan je alvast een June Dongle bestellen.
Daarna kan je makkelijk je energietarieven automatisch laten opvolgen door de June diensten, zodat je zeker bent dat je nooit meer te veel betaalt én dat je maximaal verdient aan de (over)productie van je zonnepanelen.
UPDATE 02/2023: Eigenaars van zonnepanelen mogen de plaatsing van de digitale meter nog tot 1 januari 2025 uitstellen, maar alleen als ze nog geen 15 jaar hebben genoten van de terugdraaiende teller.
Laat zeker jullie reacties en feedback achter onder deze blogpost, zodat we kunnen kijken hoe we jullie verder kunnen helpen met het maken van de juiste keuzes rond energie in de toekomst.
Over June:
June bouwt digitale energiediensten om je te helpen te besparen op energie. Zo helpen we reeds 10,000-en klanten om te besparen op hun energiefactuur door automatisch te wisselen van energieleverancier. We helpen ook reeds duizenden klanten om hun digitale meter slim te maken en meer inzicht en controle te krijgen over hun energieverbruik. Op die manier werken we samen met onze gebruikers aan een toekomst met groenere én goedkopere energie. Zo spaar je niet alleen je portemonnee maar ook het milieu.
Vijf tips waar je moet op letten als je wil veranderen van energieleverancier. Het is onder meer belangrijk om regelmatig te vergelijken.
Eigenaren van zonnepanelen kunnen vaak aanzienlijk besparen op hun energierekening door over te stappen naar een andere energieleverancier.
Telenet gaat een partnership aan met June Energy, dé aanbieder van innovatieve digitale oplossingen om je energiefactuur onder controle te houden.
